Gorzkie żale

Gorzkie żale są popularnym zbiorem pieśni o męce Pańskiej śpiewanych we wszystkich kościołach w Polsce podczas Wielkiego Postu w ramach nabożeństwa pasyjnego, w miejsce nieszporów.

Gorzkie żale swe powstanie zawdzięczają Księżom Misjonarzom działającym od połowy XVII wieku w Warszawie, przy kościele św. Krzyża. Założyli oni Bractwo św. Rocha, którego celem było oddawanie czci Panu Bogu, poprzez wspólne modlitwy, procesje i śpiewy. W okresie Wielkiego Postu Bractwo organizowało rozbudowane nabożeństwa pasyjne składające się z trzech części, z których każda poprzedzona była biczowaniem, a śpiew hymnów łacińskich, przeplatany był pieśniami wielkopostnymi w języku polskim. Treść pieśni mówiła bardzo dokładnie o męce Pana Jezusa i dlatego mogła być zrozumiała dla wszystkich.
2 stycznia 1707 roku na polecenie proboszcza Michała Tarło przygotowano książeczkę polską „O Męce Pańskiej”. Wkrótce nabożeństwo uzyskało aprobatę polskich władz kościelnych oraz Stolicy Apostolskiej, która za udział w Gorzkich Żalach udzieliła szereg odpustów. Z czasem trafiły do wszystkich parafii nie tylko w Polsce, ale do środowisk polonijnych Brazylii i Stanów Zjednoczonych. Melodie pieśni wzorowane są na melodyce chorału gregoriańskiego.

  • Nabożeństwo zostało połączone z: wystawieniem Najświętszego Sakramentu, kazaniem pasyjnym i śpiewem suplikacji (Święty Boże).
  • Struktura tego nabożeństwa opiera się na strukturze dawnej Jutrzni. Rozpoczyna sie Zachętą lub Pobudką (analogia do współczesnego Wezwania) i wzbudzeniem intencji (czytanie). W każdej części znajduje się hymn i dwie pieśni.
  • Gorzkie Żale dzieli się na Zachętę i 3 części. W każdą niedzielę Wielkiego Postu odprawia się 1 część:
    – Zachęta
    – Cz. I – I i IV Niedziela Wielkiego Postu
    – Cz. II – II i V Niedziela Wielkiego Postu
    – Cz. III – III Niedziela Wielkiego Postu i Niedziela Palmowa.

Słowa Gorzkich Żali – pełen tekst [PDF]

Nabożeństwo różańcowe

Różaniec jest modlitwą do Jezusa Chrystusa za pośrednictwem Maryi, w której rozważa się jej cnoty i obecność podczas misji Jezusa nawiązując do ważnych epizodów zaczerpniętych z Ewangelii. Modlitwa ta uważana jest za jedną z najtrudniejszych z powodu pozornej monotonii spowodowanej wielokrotnym odmawianiem modlitw ?Ojcze Nasz? i ?Zdrowaś Maryjo?. Należy jednak pamiętać, że dobra modlitwa oprócz wypowiadanych formuł musi zawierać element refleksji i zaangażowania się modlącego.

Jak odmawiać różaniec?

  1. Na początku mówimy modlitwę „Wierzę w Boga”, potem na kolejnych paciorkach „Ojcze nasz”, trzy razy „Zdrowaś Maryjo” i „Chwała Ojcu”.
  2. Tak dochodzimy do rozważania pierwszej tajemnicy.
    Różaniec podzielony jest na 4 części, z których każda składa się z 5 tajemnic (zobacz poniżej -> Tajemnice różańcowe ). Po rozważaniu każdej z nich odmawiamy „dziesiątkę różańca”, która składa się z Ojcze Nasz, dziesięć Zdrowaś Maryjo i na końcu Chwała Ojcu.
  3. Po każdej tajemnicy dodawany bywa także akt strzelisty, np.:
    ?O Maryjo bez grzechu pierworodnego poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy i za wszystkimi, którzy się do Ciebie nie uciekają, a zwłaszcza za nieprzyjaciółmi Kościoła Świętego i poleconymi Tobie.?
    lub
    ?O mój Jezu, przebacz nam nasze grzechy, zachowaj nas od ognia piekielnego, zaprowadź wszystkie dusze do nieba i dopomóż szczególnie tym, którzy najbardziej potrzebują Twojego Miłosierdzia.? (zainspirowane objawieniami w Fatimie).
  4. Na zakończenie różańca odmawiamy „Pod Twoją obronę”.

Jeżeli nie znasz treści modlitw zawartych w Różańcu, znajdziesz je w modlitewniku na nasze stronie.